SUMMARY IN POLISH & ENGLISH. FULL ARTICLE ONLY IN POLISH.
Hemostatic and cellular functions of factor XIII
Bijak M., Gajak A., Nowak P.
University of Lodz, Poland, Department of General Biochemistry, Faculty of Biology and Environmental Protection
Blood coagulation Factor XIII (FXIII) belongs to a group enzymes called transglutaminases which catalyzing formation of izopeptide bond between the primary amino group of the substrate, and the glutamine rest of the polypeptide chain. Blood coagulation FXIII plays an important role in the course of many physiological processes necessary for the correct functioning of the human organism. The main role of FXIII is its participation in the final stage of the blood coagulation cascade, which is the conversion of fibrinogen to fibrin by stabilizing the fibrin clot and its protection against the fibrinolytic degradation. There are two forms of FXIII: plasma and cellular. For stabilizing the formed clot is responsible plasma FXIII while cellular form of FXIII is responsible for wound healing, formation of new blood vessels and for the process of bone mineralization. In addition, FXIII serves as intracellular enzyme.
Key words: factor XIII, blood coagulation, fibrin, hemostasis
Pol. Merk. Lek., 2013, XXXIV, 200, 71
Hemostatyczne i komórkowe funkcje czynnika XIII
Bijak M., Gajak A., Nowak P.
Uniwersytet Łódzki, Katedra Biochemii Ogólnej, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Czynnik XIII krzepnięcia krwi (FXIII) należy do grupy transglutaminaz – enzymów katalizujących wiązania izopeptydowe między pierwszorzędową grupą aminową substratu, a resztą glutaminy łańcucha polipeptydowego. FXIII spełnia istotną rolę w przebiegu wielu procesów fizjologicznych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Główną rolą FXIII jest jego udział w ostatnim etapie kaskady krzepnięcia krwi, którym jest konwersja fibrynogenu do fibryny poprzez stabilizację skrzepu fibrynowego oraz jego ochronę przed fibrynolityczną degradacją. Istnieją dwie formy FXIII: osoczowa i komórkowa. Za wzmocnienie utworzonego skrzepu odpowiedzialny jest głównie osoczowy FXIII, natomiast komórkowa forma FXIII odpowiada m.in. za gojenie się ran, tworzenie nowych naczyń krwionośnych, a nawet za proces mineralizacji kości. Ponadto FXIII może spełniać funkcję wewnątrzkomórkowego enzymu.
Słowa kluczowe: czynnik XIII, krzepnięcie krwi, fibryna, hemostaza
Pol. Merk. Lek., 2013, XXXIV, 200, 71
