Poniższe książki stanowią pozycje archiwalne 1994 – 2005 wydawnictwa Medpress i nie są dostępne w sprzedaży.

 

BEZPIECZNA I RACJONALNA GLIKOKORTYKOSTEROIDOTERAPIA WZIEWNA U DZIECI I MŁODZIEŻY

pod redakcją prof. dr hab. med. RYSZARDA KURZAWY (Warszawa, 2005)

 

Autorzy:

Dr med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk (Lublin),
Dr hab. med. Anna Bręborowicz (Poznań),
Dr med. Zbigniew Doniec (Rabka Zdrój),
Dr hab. med. Marek Kulus (Warszawa),
Prof. dr hab. med. Ryszard Kurzawa (Rabka Zdrój),
Dr hab. med. Henryk Mazurek (Rabka Zdrój),
Dr med. Marek Niedziela (Poznań),
Prof. dr hab. med. Krystyna Pierzchała – Koziec (Kraków)

 

Przedmowa

Astma oskrzelowa, której częstość w sposób widoczny zwiększała się przez ostatnie kilkadziesiąt lat, stała się nie tylko problemem zdrowotnym, ale także społecznym, a w wielu przypad­kach również socjalnym. Holistyczne spojrzenie na zagadnienia związane z tą chorobą, rozpa­trywanie ich zarówno w wymiarze jednostkowym (upośledzenie jakości życia chorych), jak i szerszym (wpływ na kształtowanie się wskaźników chorobowości i umieralności) pozwala skoncentrować uwagę na najbardziej efektywnych sposobach leczenia.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat dokonał się istotny postęp w zrozumieniu patogenezy ast­my, co zaowocowało większą skutecznością jej leczenia. U podstaw patogenezy tej choroby leży przewlekły proces zapalny, w którym istotną rolę pełnią zarówno miejscowe komórki układu oddechowego, jak i liczne komórki napływające do miejsca reakcji pod wpływem czynników chemotaktycznych, takie jak limfocyty, eozynofile, bazofile, monocyty, neutrofile i płytki krwi. Występowanie w astmie procesu zapalnego zostało potwierdzone w badaniach histopatologicz­nych u dorosłych i dzieci oraz w badaniach szerokiego spektrum mediatorów i czynników działających prozapalnie, uzyskanych z materiału z popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych (bron­choalveolar lavage, BAL).

Niekontrolowany proces zapalny może prowadzić do zmian strukturalnych w drogach oddecho­wych, często nieodwracalnych. Jak wykazano już przed dziesięciu laty zarówno w odniesieniu do dzieci, jak i dorosłych, wczesna interwencja i skuteczne leczenie przeciwzapalne z zastosowa­niem glikokortykosteroidów wziewnych (GKSw) może temu procesowi zapobiec.

Złożony patomechanizm astmy oskrzelowej wymaga szerokiego kompleksowego postępowania leczniczego. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, największe znaczenie ma stosowa­nie leków o działaniu przeciwzapalnym, wśród których GKSw są uważane za najskuteczniej­sze w terapii przewlekłej astmy oskrzelowej.

Zasada stopniowanego leczenia farmakologicznego astmy zakłada, ze zakres interwencji farmakologicznej zwiększa się wraz ze stopniem ciężkości przebiegu klinicznego choroby Tak więc w zależności od potrzeb stosuje się małe, średnie lub duże dawki GKSw, a także dodaje się inne leki: długodziałające (ß2-mimetyki, leki przeciwleukotrienowe i metyloksantyny o przedłużonym działaniu.

Cechy farmakokinetyczne różnych GKSw powodują, iż krzywa obrazująca zależność reakcji organizmu od dawki po osiągnięciu określonej dla danego preparatu wartości maksymalnej ma przebieg stosunkowo plaski, co oznacza, ze dalsze zwiększanie dawki nie zwiększa istotnie efektu klinicznego, a jedynie może nasilać działania niepożądane.

Coraz powszechniejsze stosowanie GKSw w leczeniu astmy zwróciło uwagę na możliwe ogól­noustrojowe działania uboczne tych leków, miedzy innymi na ich wpływ na czynność kory nadnerczy, metabolizm kostny i gęstość mineralną kości oraz wzrost dzieci, a także na ich możliwy wpływ na neuropeptydy i hormony utrzymującą homeostazą organizmu.

Niniejsza książka jest pierwszym polskim, w miarę możliwości kompleksowym, opracowa­niem poświeconym problemowi bezpiecznej i racjonalnej glikokortykosteroidoterapii wziewnej u dzieci i młodzieży Do jej napisania pod moją redakcją zaprosiłem grono wybitnych specjali­stów w dziedzinie alergologii i pneumonologii dziecięcej, doskonałych znawców tematu.

Oddając te monografię w ręce lekarzy, zwłaszcza rodzinnych, a także lekarzy specjalistów i specjalizujących się w zakresie alergologii, pneumonologii i pediatrii, mam nadzieję, że spotka się ona z żywym zainteresowaniem, a przede wszystkim okaże się pomocna w prawidłowym leczeniu astmy i alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dzieci i młodzieży

prof. dr hab. med. Ryszard Kurzawa, Rabka Zdrój, grudzień 2004